Trước khi những viên pin xe điện thực sự được mang đi tái chế, chúng có thể có một đời sống dài với rất nhiều ứng dụng.
Một trong những lo ngại lớn nhất của những người sở hữu xe hơi chạy điện cũng như quá trình chuyển dịch sang xe hơi chạy điện là điều gì sẽ xảy ra với những viên pin mà họ không còn dùng được cho xe hơi?
Với những khảo cứu được thực hiện gần đây với một hãng taxi tại cảng hàng không Gatwick sử dụng 5 chiếc Tesla Model S 90D với tổng quãng đường là 1,5 triệu dặm (tương đương hơn 2,4 triệu km), với khoảng 300,000 dặm cho mỗi xe (tương đương hơn 48 vạn km). Sau khi đo đạc đánh giá thấy rằng mức lưu trữ của pin(SoH) còn lại của xe này ở mức đầy ấn tượng tương đương 82% khi mới xuất xưởng.
Những chiếc xe hơi Model S trước đây được bảo hành không giới hạn quãng đường và 8 năm sử dụng, tuy nhiên từ năm 2017 đã bị giảm xuống còn 150,000 dặm và tám năm với mức đảm bảo 70% khả năng lưu trữ của pin. Khi đó Tesla sẽ đảm bảo thay thế pin cho xe Model S hoặc Model X của bạn nếu quãng đường đi được giảm xuống thấp hơn 252 dặm một lần sạc đầy trong điều kiện xe đi ít hơn 150,000 dặm hoặc 8 năm sử dụng.
Mercedes-Benz thì bảo hành cho xe hơi chạy điện của họ trong phạm vi 100,000 dặm hoặc 8 năm sử dụng, nó cũng tương đương mức bảo hành của Jaguar I-Pace. Thế nên rõ ràng những người mua lại xe hơi điện cũ sẽ quan tâm đến tuổi thọ cao của pin trên xe.
Pin xe hơi điện thường bị hao hụt nhanh hơn khi sử dụng ở trong một hoặc hai năm đầu tiên. Chiếc xe nghiên cứu ở Gatwick đã bị hao hụt 8% khi chạy 100,000 dặm trong năm đầu tiên, nhưng sau đó mức hao hụt là đều đặn 5% mỗi năm ( chạy 100,000 dặm mỗi năm). Và với mức này thì nó sẽ đạt mốc chạy 500,000 dặm trước khi xuống thấp hơn mức 70% lưu trữ của pin. Như vậy là tốt hơn 3 lần so với cam kết bảo hành hiện tại đến từ Tesla.
Làm sao để tôi chặn quá trình hao hụt cho pin xe cua mình?
Đầu tiên có một thuật ngữ chuyên môn là “Knee-point” (có lẽ là đến từ việc khụy gối của con ngựa bị gãy chân). Đây là thuật nghữ chỉ việc pin bị xuống cấp nhanh chóng, thứ mà mọi nhà sản xuất pin cũng như xe hơi điện đều muốn tránh. Nhiều nghiên cứu vẫn đang được tiến hành, nhưng có một điều rõ ràng là dù pin có được sản xuất tốt, nó cũng sẽ bị “knee-point” nếu nó bị xả quá mức (thuật ngữ mà người Việt Nam quen gọi là dùng đến sập nguồn).
Việc lạm dụng quá mức sạc siêu nhanh (khi mà nó làm tăng nhiệt độ pin quá thường xuyên) hay sạc xả tối đa quá thường xuyên cũng sẽ làm pin bị xuống cấp nhanh. Việc duy trì dùng pin thường xuyên từ mức 10% đến mức 90% và hạn chế sử dụng sạc siêu nhanh sẽ đảm bảo tuổi thọ pin tốt hơn. Mỗi tuần cho pin nghỉ ngơi trong vài tiếng ở mức thấp rồi sạc trở lại cũng tốt.Image
Mức lưu trữ của pin chính là chìa khóa để bán được xe trong tương lai. Những người sử dụng thường quan tâm đến khả năng lưu trữ này vì nó cho họ biết họ có đến được đích trên hành trình của mình hay không.
Điều gì sẽ xảy ra với pin xe điện sau khi khả năng lưu trữ (SoH) bị thấp hơn mức 70%?
Tất nhiên, chiếc xe của bạn vẫn có thể vận hành. Nhưng với mức hao hụt hơn 30% thì pin này không còn phù hợp để sử dụng cho xe hơi. Khi bạn thay thế pin xe hơi điện, pin cũ tháo ra từ xe vẫn rất hữu ích để dùng trong các hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) trong vài năm (chí ít là 5 năm) đến khi nó đạt mức thấp hơn 50%SoH, ở mức này được coi là đạt tới “knee-point” và nó không còn phù hợp để sử dụng.
Thị trường BESS sắp phát triển vượt bậc, giống như các công nghệ khác, chẳng hạn như điện toán, dung lượng mạng và lưu trữ dữ liệu.
Ví dụ như Hornsdale Power Reserve ở Úc, được xây dựng ở công suất 150MW / 194MWh, đã giữ danh hiệu BESS lớn nhất thế giới chỉ trong ba năm. Nó đã bị vượt qua vào năm ngoái bởi Gateway Energy Storage ở California, nơi có công suất lưu trữ khổng lồ 230MWh, vào năm ngoái.
Nhưng con số này chưa bằng một nửa công suất của nhà máy Tesla mới được lên kế hoạch tại Moss Landing ở California, ở mức 730MWh. Tuy nhiên, tất cả chúng sẽ bị thu hẹp bởi kế hoạch xây dựng nhà máy 1500MW / 6000MWh đã được phê duyệt vào tháng 10, cũng tại Moss Landing, cho Vistra Energy.
Thị trường BESS sẽ là cuộc cách mạng trên thị trường năm lượng, nó cho phép lưu trữ những nguồn năng lượng mới từ gió, mặt trời và thủy triều.
Sự gia tăng đáng kể về quy mô và số lượng BESS lớn phản ánh sự tăng trưởng trong thị trường BESS nhỏ cho mục đích sử dụng trong nhà, chẳng hạn như Tesla Powerwall và Powervault của Vương quốc Anh.
Hầu hết các BESS được sản xuất bằng pin mới, nhưng số lượng ngày càng tăng đang được làm từ pin cũ dùng lại từ xe hơi chạy điện. Tesla đã thông báo rằng pin xe của họ có thể dùng trong một triệu dặm hoặc thậm chí lâu hơn (có lẽ đến 70% SoH) nhưng đã không đề cập đến việc sẽ dùng lại những pin cũ này cho BESS hay bất cứ lĩnh vực nào khác. Nhà sản xuất xe điện mới mẻ Vinfast của Việt Nam cũng chưa thấy có bất cứ thông báo nào về việc tái sử dụng những pin xe thải loại do họ sản xuất.
Giá pin tái sử dụng của xe hơi điện chắc chắn sẽ rẻ hơn nhiều so với giá pin mới lần đầu, như thế nghĩa là tỷ suất thu hồi lợi nhuận đầu tư sẽ cao hơn hẳn. Nó chắc chắn sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư vào BESS sử dụng pin này bất chấp đời sống ngắn ngủi của pin ở BESS.
Mức lưu trữ 75%SoH sẽ là mức ghi nhận một nửa vòng đời của viên pin, giá của nó chắc chắn là rẻ hơn nhiều mức một nửa so với pin mới. Nhưng đó lại là thời điểm tuyệt vời để những viên pin xe hơi chạy điện được thay thế. Và nó rõ ràng cũng chưa sẵn sàng để được tái chế mà chỉ là không còn lý tưởng để chạy xe trên đường, BESS và rất nhiều ứng dụng đang chờ đón nó.
Santa